หน้าสด
คำว่า หน้าสด ประกอบด้วยคำว่า หน้า กับ สด. คำว่า หน้า นอกจากหมายถึงส่วนของศีรษะตั้งแต่หน้าผากลงมาจรดคางและซีกของร่างกายที่อยู่ตรงข้ามกับหลังแล้ว ยังมีความหมายอื่น ๆ อีก เช่น ส่วนหน้าของขาซึ่งเรียกว่า หน้าขา, ส่วนบนของของบางอย่าง อาทิ หน้าขนม ข้าวเหนียวหน้ากุ้ง หน้าปกหนังสือ, หมายถึงฤดูกาล เช่น หน้าทุเรียน หน้าแล้ง หน้าหนาว. หน้าฉาก หมายถึงที่แสดงให้ปรากฏอย่างเปิดเผย เช่น หน้าฉากเขาทำตัวเป็นคนดี แต่หลังฉากเป็นโจรปล้นทรัพย์ชาวบ้าน. ส่วนคำว่า สด มีความหมายว่าใหม่หรือเพิ่งได้มาใหม่ เช่น ปลาตัวนี้เพิ่งจับมาได้ จึงยังสดอยู่มาก. มีความหมายว่าดิบหรือยังไม่สุกด้วยไฟ เช่น ฉันชอบกินผักสด. มีความหมายว่าไม่แห้ง เช่น เขาชอบกินยำปลาหมึกสด, สมัยนี้มีคนทำขนมเปียกปูนสดออกขาย. สด หมายถึง ไม่ได้เตรียมตัวมาก่อน เช่น พูดสดออกมาทันที.
ปัจจุบันมีผู้นำคำว่า สด มาใช้ในความหมายว่า ยังไม่ปรุงแต่ง เช่น คำว่า หน้าสด หมายถึง ใบหน้าที่ปราศจากเครื่องสำอางใด ๆ เช่น ดาราคนนี้โฆษณาครีมบำรุงผิวด้วยการล้างเครื่องสำอางออกจนหมดเพื่ออวดหน้าสดที่ดูอ่อนนุ่มและเกลี้ยงเกลาของเธอ.
คำว่า หน้าสด นี้ ในอักขราภิธานศรับท์ซึ่งเป็นพจนานุกรมสมัยต้นรัตนโกสินทร์ เก็บไว้ที่คำว่า “อีหน้าสด” ให้ความหมายไว้ว่า เป็นคำหยาบด่าประจานหญิงว่ามีหน้าระรื่นอย่างหญิงคนชั่วอยู่เป็นนิจ
๒๗ พฤษภาคม ๒๕๖๒