อำเภอเฉลิมพระเกียรติ

           งานจัดทำอักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย เป็นงานที่รวบรวมชื่อภูมิศาสตร์ไทย ได้แก่ ชื่อเขตการปกครอง เช่น จังหวัด เขต อำเภอ กิ่งอำเภอ ตำบล เทศบาล ชื่อภูมิประเทศ เช่น ทิวเขา ภูเขา แม่น้ำ คลอง หนอง บึง เกาะ อ่าว และชื่อภูมิศาสตร์อย่างอื่น เช่น วนอุทยาน อ่างเก็บน้ำ สะพาน ถนน ทั้งนี้โดยรวบรวมชื่อทั้งหมดแล้วนำมาทำคำอธิบายเรียงลำดับตัวอักษร ก-ฮ

          ในที่นี้ได้นำชื่อเขตการปกครองที่น่าสนใจคืออำเภอเฉลิมพระเกียรติ จำนวน ๕ แห่ง ซึ่งเป็นอำเภอที่ได้จัดตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๙ เนื่องในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงครองสิริราชสมบัติได้ ๕๐ ปี ซึ่งนับว่ายืนนานกว่ารัชกาลที่ผ่านมาในพระบรมราชวงศ์จักรี อำเภอเฉลิมพระเกียรติทั้ง ๕ แห่งมีดังนี้

           อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครศรีธรรมราช ละติจูด ๘ ˚๐๖’.๗ เหนือ ลองจิจูด ๑๐๐˚๐๖’.๕ ตะวันออก ตั้งที่ว่าการที่ตำบลสวนหลวง ทิศเหนือติดต่อกับอำเภอพระพรหม และอำเภอปากพนัง ทิศตะวันออกติดต่อกับอำเภอเชียรใหญ่ ทิศใต้ติดต่อกับอำเภอชะอวด ทิศตะวันตกติดต่อกับอำเภอร่อนพิบูลย์ การคมนาคมจากเมืองไปอำเภอโดยทางหลวงหมายเลข ๔๐๘ ระยะทาง ๔๐ กิโลเมตร แยกเข้าทางหลวงหมายเลข ๔๑๕๑ ระยะทางอีก ๔ กิโลเมตร รวมระยะทาง ๔๔ กิโลเมตร อำเภอเฉลิมพระเกียรติแยกจากอำเภอเชียรใหญ่และอำเภอร่อนพิบูลย์ตั้งเป็นอำเภอเมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ เป็นการจัดตั้งเป็นกรณีพิเศษโดยไม่ผ่านการเป็นกิ่งอำเภอ เนื่องในโอกาสมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี อำเภอเฉลิมพระเกียรติ มี ๔ ตำบล คือ ๑. สวนหลวง ๒. ดอนตรอ ๓. เชียรเขา ๔. ทางพูน

          อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครราชสีมา ละติจูด ๑๔ ˚๐๐’.๓ เหนือ ลองจิจูด ๑๐๒ ˚๑๖’.๔ ตะวันออก ตั้งที่ว่าการที่ตำบลท่าช้าง ทิศเหนือติดต่อกับอำเภอโนนสูง ทิศตะวันออกติดต่อกับอำเภอจักราช ทิศใต้ติดต่อกับอำเภอโชคชัย ทิศตะวันตกติดต่อกับอำเภอเมืองนครราชสีมา การคมนาคมจากเมืองไปอำเภอโดยทางหลวงหมายเลข ๒๒๔ ระยะทาง ๔ กิโลเมตร แล้วแยกซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข ๒๒๖ ถึงทางแยกขวาเข้าอำเภอ ระยะทางอีก ๒๓ กิโลเมตร รวมระยะทาง ๒๗ กิโลเมตร อำเภอเฉลิมพระเกียรติแยกจากอำเภอจักราช ตั้งเป็นอำเภอเมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ เป็นการจัดตั้งเป็นกรณีพิเศษโดยไม่ผ่านการเป็นกิ่งอำเภอ เนื่องในโอกาสมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี อำเภอเฉลิมพระเกียรติ มี ๕ ตำบล คือ ๑. ท่าช้าง  ๒. ช้างทอง   ๓. พระพุทธ   ๔. หนองงูเหลือม   ๕. หนองยาง

          อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน ละติจูด ๑๙ ˚๓๔’.๒ เหนือ ลองจิจูด ๑๐๑ ˚๐๔’.๕ ตะวันออก ตั้งที่ว่าการที่ตำบลห้วยโก๋น ทิศเหนือและทิศตะวันออกติดต่อกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ทิศใต้ติดต่อกับอำเภอบ่อเกลือ ทิศตะวันตกเฉียงใต้ติดต่อกับอำเภอปัว ทิศตะวันตกติดต่อกับอำเภอทุ่งช้าง การคมนาคมจากเมืองไปอำเภอโดยทางหลวงหมายเลข ๑๐๘๐ รวมระยะทาง ๑๔๕ กิโลเมตร อำเภอเฉลิมพระเกียรติแยกจากอำเภอทุ่งช้าง และอำเภอบ่อเกลือ ตั้งเป็นอำเภอเมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ เป็นการจัดตั้งเป็นกรณีพิเศษโดยไม่ผ่านการเป็นกิ่งอำเภอ เนื่องในโอกาสมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี อำเภอเฉลิมพระเกียรติ มี ๒ ตำบล คือ ๑. ห้วยโก๋น ๒. ขุนน่าน

          อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์ ละติจูด ๑๔ ˚๓๓’.๘ เหนือ ลองจิจูด ๑๐๒ ˚๕๔’.๕ ตะวันออก ตั้งที่ว่าการที่ตำบลตาเป๊ก ทิศเหนือและทิศตะวันตกติดต่อกับอำเภอนางรองทิศตะวันออกเฉียงเหนือและทิศตะวันออกติดต่อกับอำเภอประโคนชัย ทิศใต้ติดต่อกับอำเภอละหานทราย การคมนาคมจากเมืองไปอำเภอโดยทางหลวงหมายเลข ๒๑๘ ระยะทาง ๕๔ กิโลเมตร แยกซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข ๒๔ ระยะทาง ๘ กิโลเมตร แล้วแยกขวาเข้าอำเภอ ระยะทางอีก ๕ กิโลเมตร รวมระยะทาง ๖๗ กิโลเมตร อำเภอเฉลิมพระเกียรติ แยกจากอำเภอนางรอง และอำเภอละหานทราย ตั้งเป็นอำเภอเมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ เป็นการจัดตั้งเป็นกรณีพิเศษโดยไม่ผ่านการเป็นกิ่งอำเภอ เนื่องในโอกาสมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี อำเภอเฉลิมพระเกียรติ มี ๕ ตำบล คือ ๑. ตาเป๊ก ๒. เจริญสุข ๓. ถาวร ๔. ยายแย้มวัฒนา ๕. อีสานเขต

          อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสระบุรี ละติจูด ๑๔ ˚๓๖’.๙ เหนือ ลองจิจูด ๑๐๐ ˚๕๔’.๕ ตะวันออก ตั้งที่ว่าการที่ตำบลเขาดินพัฒนา ทิศเหนือติดต่อกับอำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี ทิศตะวันออกเฉียงเหนือและทิศตะวันออกติดต่อกับอำเภอแก่งคอย ทิศใต้ติดต่อกับอำเภอเมืองสระบุรี ทิศตะวันตกเฉียงใต้และทิศตะวันตกติดต่อกับอำเภอเสาไห้ ทิศตะวันตกเฉียงเหนือติดต่อกับอำเภอพระพุทธบาท การคมนาคมจากเมืองไปอำเภอโดยทางหลวงหมายเลข ๑ (พหลโยธิน) ระยะทาง ๑๓ กิโลเมตร อำเภอเฉลิมพระเกียรติแยกจากอำเภอเมืองสระบุรี ตั้งเป็นอำเภอเมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ เป็นการจัดตั้งเป็นกรณีพิเศษโดยไม่ผ่านการเป็นกิ่งอำเภอ เนื่องในโอกาสมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี อำเภอเฉลิมพระเกียรติมี ๕ ตำบล คือ ๑. เขาดินพัฒนา ๒. บ้านแท้ง ๓. ผึ้งรวง ๔. พุแค ๕. ห้วยบง ๖. หน้าพระลาน

ผู้เขียน นางจำเรียง จันทรประภา
ที่มา : จดหมายข่าวราชบัณฑิตยสถาน  ปีที่ ๙ ฉบับที่ ๑๔๙ ตุลาคม ๒๕๔๖