คำเรียกผู้ให้กำเนิด

          คำที่เรียกผู้ให้กำเนิดในภาษาไทยมีหลายคำ เช่น พ่อ แม่ บิดา มารดา ชนก ชนนี. คำว่า พ่อ และ แม่ ใช้ในภาษาทั่วไป ทั้งกับคนและสัตว์ เช่น พ่อแม่รักลูกยิ่งกว่าแก้วตาดวงใจ.  พ่อนกแม่นกช่วยกันคาบเหยื่อมาป้อนลูก. คำว่า บิดา และ มารดา ใช้ในภาษาทางการและเป็นคำสุภาพ คำทั้งสองนี้มีที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤตว่า ปิตา  มาตา. ในบทร้อยกรองบางทีใช้ว่า บิดร  มารดร เช่น

                    “อันสยามเป็นบ้านเกิด   เมืองนอน 
          ดุจบิดามารดร                          เปรียบได้”

          นอกจากนี้คำที่มีความหมายว่า พ่อ และ แม่ ในวรรณคดีอาจจะใช้คำว่า ชนก และ ชนนี เช่น “อันชนกชนนีนี้รักเจ้า  เทียมเท่าชีวาก็ว่าได้”. คำว่า ชนก และ ชนนี มาจากภาษาบาลีสันสกฤตว่า ชนก (อ่านว่า ชะ-นะ -กะ) และ ชนนี (อ่านว่า ชะ-นะ -นี)

ที่มา :  บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย”  ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๓  เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.