จวบ-ประจวบ

          คำว่า จวบ หมายถึง พบ มักใช้ซ้อนกับคำว่า จน เป็น จวบจน หมายถึง จนพบ หมายความว่า ตลอดถึง เช่น เขายึดมั่นในคำสัญญาจวบจนสิ้นชีวิต. ศาลเจ้าแห่งนี้ยังมีผู้คนมาสักการะจวบจนทุกวันนี้

          เมื่อเพิ่มพยางค์ ประ หน้าคำว่า จวบ เป็น ประจวบ จะหมายถึง บังเอิญพบ.  นั่นคือ บังเอิญเกิดเหตุการณ์ขึ้นในเวลาเดียวกัน เช่น ฝนตกหนักประจวบกับน้ำเหนือบ่า น้ำจึงท่วม.  เมื่อประสมคำว่า ประจวบ กับ เหมาะ เป็น ประจวบเหมาะ จะหมายถึงเกิดเหตุการณ์ในเวลานั้นพอดี เช่น เขากำลังจะย้ายบ้าน ประจวบเหมาะเคราะห์ดีได้งานใกล้บ้านที่ไปอยู่ใหม่. จังหวัดหนึ่งในประเทศไทยมีชื่อว่า ประจวบคีรีขันธ์ เป็นคำประสมคำว่า ประจวบ กับ คีรี ซึ่งแปลว่า ภูเขา และ ขันธ์ ซึ่งแปลว่า กอง หมู่ พวก.  ประจวบคีรีขันธ์ แปลตามรูปศัพท์ว่า หมู่ภูเขาที่มาบรรจบกัน จังหวัดนี้อยู่ทางภาคกลางของประเทศไทย ต่อกับจังหวัดชุมพรซึ่งอยู่ทางภาคใต้

ที่มา :  บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๓ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.