ทวิ แปลว่า สอง (๑๘ สิงหาคม ๒๕๕๑)

          ปัญหาปราสาทเขาพระวิหาร อีกทั้งพื้นที่ทับซ้อนระหว่างไทยกับกัมพูชา  ทำให้อาเซียนเรียกร้องให้มีการเจรจาระดับทวิภาคีขึ้น  พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ นิยาม ทวิภาคี ว่าเป็นคำที่ใช้ในวงการทูต เป็นวิเศษณ์ แปลว่า ๒ ฝ่าย สัญญาทวิภาคี เป็นคำนาม ใช้เรียกสัญญาระหว่างประเทศที่มีคู่สัญญา ๒ ฝ่าย  ส่วน ไตรภาคี  ก็เป็นคำนามแปลว่า ๓ ฝ่าย  สนธิสัญญาที่มีคู่สัญญา ๓ ฝ่าย เรียกว่า สนธิสัญญาไตรภาคี

          พจนานุกรมฯ นิยาม สัญญา ว่าเป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นข้อตกลงระหว่างบุคคล ๒ ฝ่าย หรือหลายฝ่าย ว่าจะกระทําการหรืองดเว้นกระทําการอย่างใดอย่างหนึ่ง ส่วน สนธิสัญญา เป็นหนังสือสัญญาที่สําคัญยิ่งและทําเป็นตราสารสมบูรณ์แบบ ความตกลงระหว่างประเทศ; หนังสือสัญญาที่ทําขึ้นระหว่างประเทศเอกราชตั้งแต่ ๒ ประเทศขึ้นไป มาจากภาษาอังกฤษว่า  treaty

          ทวิภาคี แยกคำได้ว่า ทวิ+ภาคี โดย ทวิ  [ทะวิ] เป็นคำจากภาษาบาลี สันสกฤต แปลว่า สอง  ตามชื่อเรื่อง ภาคี  มาจากบาลี เป็นคำนาม แปลว่า ผู้มีส่วน ผู้เป็นฝ่าย สันสกฤตว่า ภาคินฺ ทวิช ทวิช–  [ทะวิด ทะวิชะ–] แปลว่า นก; พราหมณ์ ภาษาบาลี สันสกฤต ว่า ทฺวิช หมายถึง ผู้เกิด ๒ หน ทวิบถ  สถานที่ที่ทางทั้ง ๒ ตัดผ่านกัน สี่แยก ทวิบท ทวิบาท  สัตว์สองเท้า ทวิป  แปลว่า ช้าง สันสกฤตว่า ทฺวิป แปลว่า ผู้ดื่ม ๒ หน คือ ด้วยงวงและด้วยปาก

          ทวิ แปลว่า สอง แต่ ทวี  [ทะวี] เป็นกริยา แปลว่า เพิ่มขึ้น มากขึ้น  ทวีคูณ ก็คือ ๒ เท่า ทวีธาภิเษก  เป็นชื่อพระราชพิธีการสมโภชที่รัชกาลที่ ๕ ได้ครองราชสมบัติยืนนานมาเป็น ๒ เท่าของรัชกาลที่ ๔ เหรียญทวีธาภิเษก ก็คือเหรียญซึ่งจัดทําขึ้นเป็นที่ระลึกในพระราชพิธีนี้ค่ะ.

รัตติกาล  ศรีอำไพ