บุญคุณ
คำว่า บุญคุณ มาจากคำว่า บุญ ซ้อนกับคำว่า คุณ. บุญ หมายถึง ความดี. คุณ ก็หมายถึง ความดี ความเกื้อกูล ประโยชน์
บุญคุณ หมายถึง ความช่วยเหลือเกื้อกูล ความดี หรือ ประโยชน์ที่มีผู้กระทำให้แก่เรา เช่น บิดามารดามีบุญคุณต่อบุตร เพราะเป็นผู้ให้กำเนิดและเลี้ยงดูบุตร. ประเทศชาติมีบุญคุณต่อเรา เพราะเป็นที่เกิด อาศัยอยู่ และทำมาหากิน. คำว่า บุญคุณ ใช้ว่า คุณ หรือ พระคุณ ก็ได้
การที่เราสำนึกถึงบุญคุณของผู้ใดหรือสิ่งใด เรียกว่า รู้คุณ เช่น เราต้องรู้คุณของธรรมชาติที่ให้เรามีน้ำดื่ม มีอากาศบริสุทธิ์ไว้หายใจ. เราต้องรู้คุณแผ่นดินที่ให้เราอยู่อาศัย.
เมื่อรู้คุณแล้วก็ต้องรู้จักตอบแทนบุญคุณของผู้นั้นหรือสิ่งนั้น คำว่าตอบแทนในที่นี้ ใช้ว่า ทดแทน หรือ แทน ก็ได้ เช่น ลูกต้องทดแทนพระคุณพ่อแม่ โดยปรนนิบัติดูแลเมื่อท่านแก่ชรา. เราต้องแทนคุณแผ่นดินโดยช่วยกันสร้างความสงบสุขให้เกิดขึ้นในประเทศชาติ
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.