หวย

          มีคำพูดหยอกเล่นกันว่า วันที่ ๑ และ  ๑๖ ของทุกเดือน เป็นวันสำคัญทางเศรษฐกิจของคนไทย นั่นเพราะเป็นวันหวยออก พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ นิยามคำ หวย ไว้ ๒ ความหมาย คือ  หวย ก ข กับ สลากกินแบ่ง ซึ่งในบทนิยามส่วนหนึ่งของคำว่า “สลากกินแบ่ง” ระบุไว้ว่า “ลอตเตอรี่ หวย หรือ หวยเบอร์ ก็เรียก”

          สารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม ๒๘ บอกว่าการเล่นการพนันหวยเริ่มเกิดขึ้นที่ประเทศจีน ในรัชกาลของพระเจ้าเตากวาง แห่งราชวงศ์ชิง เรียกว่า ฮวงหวย วิธีการเล่นคือทำแผ่นป้ายเล็กๆ จำนวน ๓๔ ป้าย แล้วเขียนชื่อบุคคลสำคัญในราชวงศ์ซ่งลงไปจนครบ ๓๔ ป้าย ผู้มีหน้าที่ออกหวยหรือเจ้ามือจะเลือกป้ายอันใดอันหนึ่ง แล้วใส่กระบอกไม้ไผ่แขวนไว้ ใครทายถูกคนนั้นจะได้เงินพนันไป

          หวย ก ข เกิดขึ้นครั้งแรกในประเทศไทย ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. ๒๓๗๘ โดยนำวิธีเล่นหวยของจีนมาปรับปรุงใช้  วิธีเล่น หวย ก ข ใช้พยัญชนะในภาษาไทยตั้งแต่ ก ถึง ฮ จำนวน ๓๖ ตัว ( ที่ยกเว้น ๘ ตัว คือ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ศ และ ษ ) ตัวที่ออกเสียงเหมือนกันตั้งชื่อให้ต่างกัน เช่น ข ง่วยโป๊ ฃ เจี่ยมกวย ค หะตั๋ง ฅ เม่งจู ฆ ยิดซัว โรงหวยแห่งแรกอยู่ที่ประตูสามยอด ถนนเจริญกรุง ออกหวยช่วงเช้าของทุกวัน แห่งที่ ๒ อยู่ที่บางลำพู ออกหวยช่วงค่ำของทุกวัน ทำให้มีการเล่นหวยกัน ๒ ครั้งต่อวัน แม้ต่อมาจะมีการยุบโรงหวยรวมกันเป็นโรงเดียวก็ตาม โรงหวย ก ข ได้ยกเลิกอย่างเด็ดขาดเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๙ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

          นอกจากคำ สลากกินแบ่ง แล้ว พจนานุกรมฯ ยังได้นิยามคำ สลากกินรวบ ว่าเป็นสลากชนิดที่จําหน่ายแก่ผู้ถือเพื่อรับสิ่งของเป็นรางวัลในการเสี่ยงโชคโดยผู้จําหน่ายรวบเงินค่าสลากไว้ทั้งหมด ส่วน สลากกินแบ่ง คือสลากที่จัดให้มีขึ้นเพื่อขายให้แก่ผู้เล่นเป็นการเสี่ยงโชค โดยมีการให้รางวัลที่แบ่งเป็นหลายรางวัลแก่ผู้เล่นซึ่งถือสลากเลขหมายรางวัลที่ออกตามวิธีการที่กำหนด แต่จากประสบการณ์ตรงของผู้เขียนยังไม่เคยถือสลากเลขที่ได้รางวัลเลยค่ะ.

รัตติกาล  ศรีอำไพ