โหร

          โหร มาจากคำยืมภาษาสันสกฤตว่า โหรา แปลว่า ระยะเวลา ๑ ชั่วโมง เป็นระยะเวลาที่กลุ่มดาวในจักรราศีเคลื่อนไปได้ ๑๕ องศาของท้องฟ้า. แต่คำว่า โหร ในภาษาไทย มีความหมายแตกต่างกับคำว่า โหรา ในภาษาสันสกฤตมาก คือหมายความว่า ผู้พยากรณ์ชะตาชีวิตหรือคำนวณหาฤกษ์อันเป็นมงคล สันนิษฐานว่าคำนี้น่าจะตัดมาจากคำว่า โหราจารย์ ซึ่งแปลว่า อาจารย์ผู้เชี่ยวชาญวิชาโหราศาสตร์ หรือ โหรดาจารย์ ซึ่งแปลว่า พราหมณ์ผู้รู้ฤคเวทซึ่งมักรู้วิชาโหราศาสตร์ด้วย มากกว่าจะยืมมาจากคำภาษาสันสกฤตว่า โหรา โดยตรง

          โหรเป็นข้าในราชสำนัก มีหน้าที่ทำนายดวงชะตาของบ้านเมือง ของกษัตริย์ หรือเชื้อพระวงศ์ หรือหาฤกษ์ยามในการพระราชพิธีและพิธีมงคล โดยอาศัยวิชาโหราศาสตร์ซึ่งต้องใช้วิธีคำนวณการเคลื่อนที่ของดวงดาว. ปัจจุบันมักเรียกว่า โหรหลวง สังกัดฝ่ายโหรพราหมณ์ กองพระราชพิธี สำนักพระราชวัง

ที่มา :  บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๓ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.