ข้าว

     ข้าว

          นิยามของ ข้าว ปรากฏทั้งใน “พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒” และ “อนุกรมวิธานพืช อักษร ข ฉบับราชบัณฑิตยสถาน” รวบรวมได้ว่า “ชื่อไม้ล้มลุกปีเดียว ลำต้นรูปทรงกระบอก แตกเป็นกอ สูงได้ถึง ๑.๕ ม. ใบเรียงสลับ รูปแถบ ช่อดอกหรือรวงแบบช่อแยกแขนง ออกที่ยอด ช่อดอกย่อยรูปขอบขนานแบนด้านข้าง ผลแบบผลแห้งเมล็ดติด มีกาบแข็งสีเหลือง ๒ กาบหุ้มเรียก ข้าวเปลือก  เมล็ดใช้เป็นอาหารหลัก”

          ข้าวจัดอยู่ในวงศ์ Gramineae (Poaceae)  ที่ปลูกบริโภคมีอยู่ ๒ ชนิด คือ Oryza sativa  L. เป็นข้าวเอเชีย ปลูกทั่วไปในเอเชีย  อเมริกา  ออสเตรเลีย  ยุโรป  และแอฟริกา  อีกชนิดคือ ข้าวแอฟริกา หรือ O. glaberrima  Steud. มีปลูกเฉพาะทางภาคตะวันตกของทวีปแอฟริกาเท่านั้น 

          ช่วงนี้แม้จะแห้งแล้งและขาดแคลนน้ำ แต่ข้าวได้ราคาดี จะเห็นชาวนาเริ่มทำข้าวนาปรังกันแล้ว ซึ่งก็คือ ข้าวที่ปลูกในฤดูแล้งนอกฤดูทำนา ส่วนข้าวนาปี ก็คือ ข้าวที่ปลูกในฤดูฝนนั่นเอง

          ชาวนาใช้เคียวหรือแกระเกี่ยวข้าวเก็บไว้ในยุ้งฉาง รอการนวดข้าว ซึ่งก็คือ การนำเมล็ดข้าวออกจากรวง แล้วทำความสะอาดเพื่อแยกสิ่งเจือปนออก เหลือไว้เฉพาะข้าวเปลือกที่ต้องการ แต่เดี๋ยวนี้ใช้รถเกี่ยวข้าวเพียงไม่กี่นาทีก็ได้เมล็ดข้าวเปลือกแล้ว เมื่อนำข้าวเปลือกเข้าเครื่องจักรเพื่อสีเอาเปลือกออกโดยยังมีจมูกข้าวและเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวอยู่ เรียกว่า ข้าวกล้อง เดิมที่ใช้วิธีใส่ครกตำเรียก ข้าวซ้อมหรือข้าวซ้อมมือ ส่วนเปลือกข้าวที่ถูกสีหรือตำแตกออกมา เรียก แกลบ หากข้าวเปลือกถูกขัด หรือสีซ้อมจนขาวแล้ว เรียก ข้าวสาร  

         กระบวนการกว่าจะเป็นข้าวให้เราได้กินกันไม่ง่ายเลยใช่มั้ยคะ  ข้าวยากหมากแพงเช่นนี้ ควรรับประทานข้าวให้หมด อย่าเหลือทิ้งไว้บนจานนะคะ.

รัตติกาล  ศรีอำไพ