จอมทัพ จอมทัพ เป็นตำแหน่งสูงสุดของกองทัพไทย (ซึ่งประกอบด้วย กองทัพบก กองทัพเรือ และกองทัพอากาศ) พันเอก ดำเนิร เลขะกุล อธิบายไว้ในสารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่มที่ ๘ ซึ่งยกมาอธิบายบางตอนว่า โดยพระราชประเพณีและโดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พระมหากษัตริย์พระองค์เดียวเท่านั้น ที่จะทรงดำรงตำแหน่งทหารอันมีเกียรติยิ่งนี้ได้ ตำนานในสมัยโบราณ ขณะที่การปกครองของประเทศไทยอยู่ในระบอบราชาธิปไตยนั้น พระมหากษัตริย์ไทยทรงเป็นทั้งประมุขและผู้นำทหารทั้งประเทศ ต้องทรงรับผิดชอบในความเป็นอยู่ของบ้านเมืองอย่างเต็มที่ ในยามปรกติจะทรงทำนุบำรุงกิจการทหารไว้ให้เข้มแข็งพรักพร้อม ครั้นถึงยามสงครามจะทรงเป็นแม่ทัพใหญ่อันเป็นตำแหน่งสูงสุดทางฝ่ายทหาร นำกองทัพออกป้องกันบ้านเมืองด้วยพระองค์เอง เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๙ บรรดาทหารทั้งสามเหล่าทัพ มีความเห็นสอดคล้องต้องกันว่า สมควรจะได้สร้างพระคทาขึ้นเป็นพิเศษ ให้แปลกต่างไปจากคทาจอมพลอื่น ๆ ขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว และเรียกพระคทาที่สร้างใหม่นี้ว่า “พระคทาจอมทัพ” มีชื่อเฉพาะว่า “พระคทาจอมทัพภูมิพล” องค์พระคทาทำด้วยทองคำตรงกลางป่อง เรียวยอดและปลาย ประกอบด้วยเครื่องหมายมงคลแปด ด้านยอดคงมีตัวครุฑลงยาและลูกแก้วรองฐานบัวหงายลงยาราชาวดี ส่วนด้านปลายมีลูกแก้วและยอดบัวกลุ่มสี่ชั้น คงลงยาราชาวดีเหมือนพระคทาองค์เดิมเช่นกัน ส่วนที่ต่างออกไปจากพระคทาองค์เดิมอยู่ที่เหนือครุฑมีพระปรมาภิไธยย่อ “ภปร.” ฝังเพชรอยู่ในกรอบรูปไข่ และมีรูปพระมหาพิชัยมงกุฎทองฝังเพชรอยู่เบื้องบน ตอนปลายด้านถัดลายมงคลแปดลงมา มีตราทั้งสามเหล่าทัพประดับ.รัตติกาล ศรีอำไพ |