ดอกเอย…ดอกไม้ (๓๐ ธันวาคม ๒๕๕๓)

          สิ่งมีชีวิตทุกชนิดที่เกิดขึ้นมาบนโลกนี้ ย่อมมีการสืบทอดเผ่าพันธุ์เพื่อสร้างลูกหลานมาทดแทนการล้มหายตายจาก พืชก็เป็นสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งที่มีอวัยวะในการทำหน้าที่สืบพันธุ์เหมือนกัน ซึ่งมีทั้งแบบอาศัยเพศ และแบบไม่อาศัยเพศ ในส่วนของการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศนั้น พืชจะใช้อวัยวะที่เรียกว่า ดอก

          คำว่า ดอก พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ให้ความหมายว่า เป็นส่วนหนึ่งของพรรณไม้ที่ผลิออกจากต้นหรือกิ่ง มีหน้าที่ทําให้เกิดผลและเมล็ดเพื่อสืบพันธุ์ มีเกสรและเรณูเป็นเครื่องสืบพันธุ์ เรียกเต็มว่า ดอกไม้  แม้ว่าดอกไม้จะกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณีของมนุษย์บนโลกนี้ แต่ดอกไม้ก็ยังมีรายละเอียดอื่นอีกมากมายให้มนุษย์ได้เรียนรู้ แต่ก่อนที่เราจะไปรู้จักเรื่องราวอย่างอื่นของดอกไม้ เรามารู้จักส่วนประกอบของดอกไม้ก่อนดีกว่าไหมคะ

          โดยทั่วไปดอกไม้จะมีส่วนประกอบหลักอยู่ ๔ ส่วน เรียงเป็นวง ซึ่งถ้าอธิบายความหมายตามที่คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์พฤกษศาสตร์ ราชบัณฑิตยสถาน จัดทำไว้ จะประกอบด้วย วงเกสรเพศเมีย (gynoecium) วงเกสรเพศผู้ (androecium) วงกลีบดอก (corolla) และวงกลีบเลี้ยง (calyx) เรียงอยู่บนฐานดอก (receptacle) จากกลางดอกออกไปตามลำดับ ดอกบางชนิดอาจมีไม่ครบทุกวง ในส่วนประกอบหลักนี้ ส่วนที่สำคัญ คือ เกสรเพศเมีย (pistil) และเกสรเพศผู้ (stamen) ซึ่งเป็นส่วนที่สร้างเซลล์สืบพันธุ์ โดยเกสรเพศเมียจะสร้างเมกะสปอร์ (megaspore) และเกสรเพศผู้จะสร้างไมโครสปอร์ (microspore) โดยที่ลักษณะของดอกไม้ในพืชแต่ละชนิดนั้นไม่เหมือนกัน ดอกไม้ที่คุณผู้อ่านชื่นชอบจะมีลักษณะแบบไหนนั้น เราจะนำมาเสนออีกทีนะคะ.

 อารี  พลดี