ถนนจักรพงษ์-วังจักรพงษ์
ถนนจักรพงษ์และวังจักรพงษ์ ในกรุงเทพมหานคร มีชื่อเดียวกัน มีความสัมพันธ์กันอย่างไร
พจนานุกรมวิสามานยนามไทย : วัด วัง ถนน สะพาน ป้อม โดย นางสาวกนกวลี ชูชัยยะ ราชบัณฑิตยสถานจัดพิมพ์เผยแพร่ ได้เล่าถึงประวัติความเป็นมาของวังจักรพงษ์และถนนจักรพงษ์ไว้ได้อย่างน่าสนใจ
ถนนจักรพงษ์ เป็นถนนตั้งแต่ถนนเจ้าฟ้าถึงสะพานนรรัตน์สถาน เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ถนนจักรพงษ์เป็นถนนที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้น โดยทรงใช้วิธีการให้เจ้าของที่ดินริมถนนที่จะตัดขึ้นใหม่ออกเงินตัดถนนเอง แล้วพระราชทานนามว่า ถนนจักรพงษ์ ซึ่งมาจากพระนามของจอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ต้นราชสกุลจักรพงษ์ พระโอรสซึ่งประสูติจากสมเด็จพระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ ถนนจักรพงษ์เป็นถนนที่ตัดผ่านย่านการค้าสำคัญของกรุงเทพมหานครคือย่านบางลำพู
วังจักรพงษ์ หรือเรียกกันว่าบ้านจักรพงษ์ หรือบ้านท่าเตียน ตั้งอยู่ที่ถนนมหาราช แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร เป็นวังที่จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถโปรดให้สร้างขึ้นเมื่อ ค.ศ. ๒๔๕๒ เพื่อประทานพระโอรส คือ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ เมื่อสร้างเสร็จ พระโอรสยังทรงพระเยาว์ สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถจึงทรงใช้วังจักรพงษ์ในโอกาสต่าง ๆ กัน เช่น เป็นที่ประทับพักผ่อน รับรองพระอาคันตุกะ และใน พ.ศ. ๒๔๕๗ ใช้เป็นที่ประทับชั่วคราวของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวขณะดำรงพระอิสริยยศสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ กรมขุนสุโขทัยธรรมราชา เมื่อครั้งที่ทรงสำเร็จการศึกษากลับจากทวีปยุโรป เมื่อพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์สิ้นพระชนม์ใน พ.ศ. ๒๕๐๖ วังจักรพงษ์ตกเป็นสมบัติของพระธิดาคนเดียว คือ หม่อมราชวงศ์นริศรา จักรพงษ์ ปัจจุบันวังจักรพงษ์เป็นที่ตั้งของสำนักพิมพ์ริเวอร์บุ๊ค จักรพงษ์วิลล่า และมูลนิธิโลกสีเขียว.
อิสริยา เลาหตีรานนท์
๑๘ กรกฎาคม ๒๕๕๗