น้ำมันดิบ

     น้ำมันดิบ

          ครั้งก่อนเขียนถึงคำนิยามของน้ำมัน  ได้แบ่งประเภทเป็น น้ำมันที่บริโภคได้ กับน้ำมันที่ไม่สามารถบริโภคได้ โดยได้เขียนถึงน้ำมันที่บริโภคได้ไปแล้ว บทความนี้ขอกล่าวถึงน้ำมันที่ไม่สามารถบริโภคได้ คือ น้ำมันแร่ ซึ่งสูบขึ้นมาจากใต้ดิน ได้แก่ น้ำมันดิบ ปิโตรเลียม ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากน้ำมันแร่ เช่น น้ำมันเชื้อเพลิง น้ำมันหล่อลื่น และผลิตภัณฑ์ในอุตสาหกรรมหลายชนิด

          คำแรกที่ต้องกล่าวถึงคือ น้ำมันดิบ เป็นคำนาม พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ นิยามว่า “นํ้ามันที่สกัดหรือสูบขึ้นมาจากแหล่งกําเนิด และยังมิได้ทําให้บริสุทธิ์ หรือยังมิได้นําไปกลั่นแยกออกเป็นส่วน ๆ” และคำที่ ๒ กลั่น เป็นคำกริยา พจนานุกรม ฯ นิยามว่า “คัดเอาแต่ส่วนหรือสิ่งที่สําคัญหรือที่เป็นเนื้อแท้ด้วยวิธีต้มให้ออกเป็นไอ แล้วใช้ความเย็นบังคับให้เป็นของเหลว เช่น กลั่นน้ำ โดยปริยายหมายความว่า คัดเอา เลือกเอา” อธิบายได้ว่า กระบวนการกลั่นน้ำมันคือการเปลี่ยนสภาพน้ำมันดิบให้เป็นผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปชนิดต่าง ๆ ตามที่ต้องการเพื่อความสะดวกและเหมาะสมแก่การใช้ประโยชน์  

          กระบวนการกลั่นน้ำมันเริ่มจากเมื่อโรงกลั่นรับน้ำมันดิบเข้ามา น้ำมันดิบคุณภาพที่ใกล้เคียงกันจะถูกเก็บไว้ในถังเดียวกัน จากนั้นจะถูกส่งจากถังผ่านท่อฉีดเข้าไปในหอกลั่นจนกลายเป็นไอร้อนลอยขึ้นไปบนหอกลั่น เมื่อเย็นตัวลงก็จะกลั่นตัวเป็นของเหลวบนถาดที่เรียงกันเป็นชั้น ๆ ในโรงกลั่น การจะกลั่นตัวเป็นของเหลวในถาดชั้นใดขึ้นอยู่กับช่วงจุดเดือดของน้ำมันนั้น เช่น   ชั้นสุดยอดของหอกลั่นซึ่งมีอุณหภูมิต่ำสุดจะเป็นแก๊ส ชั้นรองลงมาอุณหภูมิสูงขึ้น ๆ เป็นลำดับก็จะได้น้ำมันที่เป็นส่วนประกอบของน้ำมันเบนซิน น้ำมันก๊าดหรือน้ำมันเครื่องบิน และน้ำมันดีเซล ส่วนน้ำมันที่ก้นหอกลั่น ก็จะนำไปผ่านกรรมวิธีการผลิตต่อไปเพื่อแยกเป็นน้ำมันหล่อลื่นพื้นฐาน (base oil) และส่วนที่เหลือจะเป็นน้ำมันเตาและยางมะตอยหรือแอสฟัลต์ หลังจากนั้นผลิตภัณฑ์น้ำมันที่กลั่นได้ประเภทต่าง ๆ จะถูกนำไปผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพ  และผสมให้ได้น้ำมันสำเร็จรูปที่มีคุณสมบัติตรงตามมาตรฐานที่กำหนดหรือตามความต้องการของตลาด. 

รัตติกาล  ศรีอำไพ