ประตูวัง เมื่อครั้งก่อนได้เขียนถึงพระบรมมหาราชวัง แต่ยังไม่ได้เล่าถึงประตูที่อยู่รายล้อมพระบรมมหาราชวัง ซึ่งมีชื่อคล้องจองกันคือ วิมานเทเวศร์ วิเศษไชยศรี มณีนพรัตน์ สวัสดิโสภา เทวาพิทักษ์ ศักดิ์ไชยสิทธิ์ วิจิตรบรรจง อนงคารักษ์ พิทักษ์บวร สุนทรทิศา เทวาภิรมย์ อุดมสุดารักษ์ ซึ่งในที่นี้ไม่อาจนำมาเสนอได้ทั้งหมด วันนี้จึงขอแนะนำประตูบางประตู จากพจนานุกรมวิสามานยนามไทย : วัด วัง ถนน สะพาน ป้อม ซึ่งนางสาวกนกวลี ชูชัยยะ เป็นผู้เรียบเรียง และราชบัณฑิตยสถานจัดพิมพ์เผยแพร่ มาเสนอ เริ่มจากประตูที่อยู่ตรงกันข้ามกับมหาวิทยาลัยศิลปากร (วังท่าพระ) ที่เมื่อมองไปจะเห็นชื่อที่ประตูว่า ประตูวิมานเทเวศร์ ประตูนี้เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นประตูสำคัญในรัชสมัยนั้น เพราะเป็นทางอัญเชิญพระราชสาสน์จากประเทศต่าง ๆ แห่เข้ามาทางประตูวิมานเทเวศร์ ผ่านหน้าศาลาลูกขุนในเลี้ยวเข้าประตูพิมานไชยศรีไปยังพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ถัดมาคือ ประตูวิเศษไชยศรี เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชเช่นกัน เป็นประตูสำคัญเพราะเป็นเส้นทางเสด็จพระราชดำเนินเข้าสู่พระมหามนเทียร ปัจจุบันประตูวิเศษไชยศรีเป็นประตูทางเข้าออกพระบรมมหาราชวังที่สำคัญที่สุด ประตูมณีนพรัตน์ เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เปิดใช้เมื่อมีการเชิญพระบรมศพออกมาตั้งที่พระเมรุมาศท้องสนามหลวง ใช้เป็นประตูฉนวนให้ฝ่ายในออกไปงานพระเมรุ และรื้อฉนวนออกเมื่อเสร็จงานพร้อมทั้งปิดประตูนี้ด้วย ประตูนี้จึงปิดตลอดเวลา ประตูสวัสดิโสภา สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นประตูเข้าบริเวณวัดพระศรีรัตนศาสดาราม และหากใครผ่านไปแถวท่าเตียนจะเห็นประตูเล็ก ๆ ประตูหนึ่งที่ไม่มีซุ้มประตู เจาะทะลุกำแพงวัง ประตูนี้เรียกว่า ประตูช่องกุด เป็นประตูที่ราษฎรสามัญใช้เข้า–ออกติดต่อกับคนภายในวัง.จินดารัตน์ โพธิ์นอก |