ผรุสวาท
คำ ผรุสวาท (อ่าน ผะ-รุด-สะ-วาด) เขียน ผ ผึ้ง ร เรือ สระอุ ส เสือ ว แหวน สระอา ท ทหาร ประกอบด้วยคำว่า ผรุส (อ่าน ผะ-รุด-สะ) ซึ่งมาจากคำภาษาบาลีแปลว่า รุนแรง. ในเรื่องสมุทรโฆษคำฉันท์ ตอนพายุพัดขอนไม้ที่พระสมุทรโฆษและพระนางพินทุมดีเกาะข้ามมหาสมุทรไปยังอีกฝั่งหนึ่งจนขาดออกเป็น ๒ ท่อน กวีใช้คำเรียกลมที่มีกำลังแรงว่า ผรุสมรุตะ (อ่านว่า ผะ–รุ-สะ-มะ–รุ-ตะ) ดังในข้อความว่า
“ผรุสมรุตะพัดพาน คลื่นฉฉ่าฉาน
(อ่านว่า ผะ-รุ-สะ-มะ-รุ-ตะ-พัด-พาน คฺลื่น-ฉะ-ฉ่า-ฉาน)
คนองฟอง”
ส่วนคำว่า วาท (อ่าน วา-ทะ) มาจากคำภาษาบาลีและสันสกฤต แปลว่า คำพูด หรือถ้อยคำ เมื่อรวมกันเป็นคำว่า ผรุสวาท หมายถึง ถ้อยคำรุนแรง ซึ่งมักเป็นคำด่า คำหยาบ เช่น เวลาโกรธ เขามักลืมตัวและกล่าวคำผรุสวาทโดยไม่ระวังปาก. การใช้ถ้อยคำผรุสวาทไม่ใช่วาจาของคนที่เป็นผู้ดี.
คำว่า ผรุสวาท มีใช้มานานแล้ว ดังปรากฏในอักขราภิธานศรับท์ของหมอปรัดเลเขียน ผะรุศวาศ (อ่าน ผะ-รุด-สะ-วาด) หมายถึง “พูดหยาบ, เปนสับท์แผลงแปลว่าคำหยาบ, คนโกรธขึ้นมาแลกล่าวคำด่าเปนต้นนั้น”
๑๘ พฤษภาคม ๒๕๖๒