พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน
พระตำหนักจิตรลดารโหฐานเป็นพระตำหนักในพระราชวังดุสิต ตั้งอยู่ที่แขวงจิตรลดา เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
พจนานุกรมวิสามานยนามไทย วัด วัง ถนน สะพาน ป้อม โดย นางสาวกนกวลี ชูชัยยะ เป็นผู้รวบรวม และราชบัณฑิตยสถานจัดพิมพ์เผยแพร่ อธิบายว่า พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๖ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ บริเวณทุ่งส้มป่อยซึ่งเป็นทุ่งนาระหว่างพระราชวังสวนดุสิตกับวังพญาไท ซึ่งปัจจุบันคือโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) เสนาบดีกระทรวงนครบาลจัดสร้างพระตำหนักขึ้นโดยมีพระยาวิศุกรรมศิลปประสิทธิ์ เป็นผู้ควบคุมและดำเนินการก่อสร้าง เพื่อทรงใช้เป็นที่รโหฐานสำหรับทรงพระราชนิพนธ์หนังสือรวมทั้งราชเสวกจะได้มีโอกาสเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทเป็นการส่วนพระองค์
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวยังโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามทุ่งส้มป่อยว่า สวนจิตรลดา พระราชทานพระตำหนักว่า พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน บริเวณรอบพระตำหนักมีการขุดคูและทำกำแพงรั้วเหล็กโดยรอบ มีประตู ๔ ทิศ พระราชทานชื่อตามสวนจิตรลดาของพระอินทร์และท้าวโลกบาล คือ พระอินทร์อยู่ชม พระยมอยู่คุ้น พระวิรุณอยู่เจน และพระกุเวรอยู่เฝ้า พระตำหนักจิตรลดารโหฐานสร้างเป็นตึก ๒ ชั้น ลักษณะสถาปัตยกรรมแบบตะวันตก พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินมาประทับเป็นครั้งคราว เมื่อมีพระราชพิธีต่าง ๆ ก็ทรงกระทำการที่พระตำหนักจิตรลดารโหฐานเช่นเดียวกับพระราชวัง ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระราชมนเทียรสถานขึ้นใหม่เป็นที่ประทับที่วังพญาไท ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศยกสวนจิตรลดาเป็นพระราชฐานอยู่ในเขตพระราชวังดุสิต ในรัชกาลปัจจุบันพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชโปรดเกล้าฯ ให้ใช้พระตำหนักจิตรลดารโหฐานเป็นที่ประทับ.
อิสริยา เลาหตีรานนท์