มะพร้าว

          มะพร้าวเป็นพืชชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญกับวิถีชีวิตของคนเอเชียมาช้านาน เพราะสามารถใช้ประโยชน์จากมะพร้าวได้ทุกส่วน เช่น ยอดใช้ทำเป็นอาหาร ทางมะพร้าวคือใบมะพร้าวใช้ทำเป็นวัสดุมุง ก้านใช้ทำเป็นไม้กวาดที่เรียกว่าไม้กวาดทางมะพร้าว ช่อดอกหรือจั่นให้น้ำหวานเรียกว่าน้ำตาลสดหรือนำมาเคี่ยวเป็นน้ำตาลมะพร้าวหรือที่มักจะเรียกกันตามบรรจุภัณฑ์ว่าน้ำตาลปีบ  เปลือกหุ้มผลแก่ที่แห้งก็ใช้ทำประโยชน์ได้หลายอย่าง เช่น ใช้เพาะชำต้นไม้ เผาให้ควันใช้ไล่ยุง ลำต้นใช้ทำเป็นสะพานหรือทำเป็นฝาเรือน ส่วนที่ใช้กันมากที่สุดคือผลมะพร้าวหรือลูกมะพร้าวโดยนำเนื้อมารับประทาน น้ำกะทิคือน้ำที่คั้นจากเนื้อมะพร้าวขูดนำไปเคี่ยวทำเป็นสีผึ้งทาริมฝีปาก น้ำมันที่ได้จากการเคี่ยวน้ำกะทิใช้ปรุงอาหารได้ และยังมีอีกมากมายที่คนคิดค้นนำมะพร้าวมาใช้ประโยชน์ 

          ผลมะพร้าวนอกจากจะใช้ทำเป็นอาหารหรือใช้ประกอบอาหารแล้ว ในพิธีที่สำคัญ ๆ อย่างการไหว้ครูหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ การตั้งศาลพระภูมิ การแก้บน ก็จะนำมะพร้าวมาใช้เป็นส่วนประกอบในพิธีด้วย  

          การเผาศพมีประเพณีที่ใช้น้ำมะพร้าวล้างหน้าศพก่อนนำศพไปเผา เพราะถือว่าน้ำมะพร้าวเป็นน้ำที่สะอาด บริสุทธิ์ตามธรรมชาติ โดยจะเปิดหีบศพแล้วต่อยมะพร้าวที่เตรียมไว้เพื่อนำน้ำมะพร้าวที่เพิ่งต่อยนั้นล้างหน้าศพ เพื่อให้ผู้ตายมีหน้าตาสะอาดพร้อมที่จะไปไหว้พระจุฬามณีบนสวรรค์ การที่ใช้น้ำมะพร้าวล้างหน้าศพเป็นความเชื่อของอินเดียซึ่งไทยเรารับมาใช้ แต่ในสังคมเมืองปัจจุบันประเพณีนี้ลดหายไปจนแทบจะไม่มีให้เห็น

          นอกจากนี้ยังนำมะพร้าวมาใช้เป็นสำนวน เช่น มะพร้าวตื่นดกเป็นกิริยาที่เห่อหรือตื่นเต้นในสิ่งที่ตนไม่เคยมีไม่เคยได้จนเกินพอดี จะใช้คู่กับ ยาจกตื่นมี เป็น มะพร้าวตื่นดก ยาจกตื่นมี

   พัชนะ  บุญประดิษฐ์