รังสีอาทิตย์-แสงอาทิตย์ (๖ มิถุนายน ๒๕๕๑)

          บ้านและที่อยู่อาศัยในเขตหนาวต้องใช้พลังงานความร้อนเพื่อความอบอุ่น พลังงานความร้อนแบบง่าย ๆ และแสนประหยัดก็คือ พลังงานจากรังสีอาทิตย์ คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์พลังงาน แห่งราชบัณฑิตยสถาน เก็บชุดศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับการใช้พลังงานจากรังสีอาทิตย์ไว้หลายคำ เช่น พลังงานรังสีอาทิตย์ (solar energy) นิยามว่า “พลังงานที่แผ่รังสีมาจากดวงอาทิตย์” สัมประสิทธิ์ความร้อนรับจากรังสีอาทิตย์ (ผ่านกระจก) [solar heat gain coefficient (through glazing)] นิยามว่า “อัตราส่วนของความร้อนรับจากรังสีอาทิตย์ผ่านเปลือกอาคารโดยทางแผ่นกระจกต่อรังสีอาทิตย์รวมที่ตกกระทบบนแผ่นกระจก” ความร้อนรับจากรังสีอาทิตย์ (solar heat gain through building envelop) นิยามว่า “ปริมาณความร้อนจากรังสีอาทิตย์ที่ผ่านเปลือกอาคารเข้าสู่ภายในอาคาร  ประกอบด้วยส่วนที่ทะลุผ่านกระจกและส่วนที่กระจกและผนังดูดซับไว้ทิ่ผิวด้านนอกแล้วถ่ายเทจากผิวด้านในสู่บริเวณภายในอาคารโดยการพาและแผ่รังสี”

          เหตุที่คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์พลังงาน แห่งราชบัณฑิตยสถาน ใช้ศัพท์บัญญัติของคำ solar energy ว่า พลังงานรังสีอาทิตย์ แทนคำว่า พลังงานแสงอาทิตย์ ที่เราคุ้นเคยกันดีนั้น เนื่องจาก รังสีอาทิตย์ หมายถึง รังสีที่ช่วงที่มองเห็นได้ (visible radiation) ซึ่งก็คือ แสงสีม่วง คราม น้ำเงิน เขียว เหลือง แสด แดง และยังมีความหมายรวมถึงรังสีที่ช่วงที่มองไม่เห็น (invisible radiation)  เช่น รังสีอินฟาเรด อัลตราไวโอเลต (UV) แต่ แสงอาทิตย์ ครอบคลุมเพียงรังสีที่ช่วงที่มองเห็นได้หรือแสงแดดที่เรามองเห็นเท่านั้น  

          การบัญญัติศัพท์ทางด้านวิทยาศาสตร์นั้น นอกจากต้องผูกศัพท์ให้กระชับรัดกุมแล้ว ยังต้องคำนึงถึงความถูกต้องตามหลักวิชาการด้วย   หากสนใจเกี่ยวกับชุดศัพท์พลังงานรังสีอาทิตย์ซึ่งยังมีอีกมาก  ก็รอติดตามได้ในพจนานุกรมศัพท์พลังงาน ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ซึ่งกำลังจะพิมพ์เผยแพร่ในเร็วๆ นี้ค่ะ.

รัตติกาล  ศรีอำไพ