ลั่นถัน
คำว่า ลั่นถัน เขียน ล ลิง ไม้หันอากาศ ไม้เอก น หนู ถ ถุง ไม้หันอากาศ น หนู. ลั่นถัน เป็นคำภาษาจีนฮกเกี้ยน ลั่น แปลว่า สับสน, อลหม่าน, วุ่นวาย. ส่วน ถัน แปลว่า กระโดดโลดเต้น. เดิมลั่นถัน เป็นชื่องิ้วประเภทหนึ่งซึ่งเล่นกันแพร่หลายในแถบตะวันออกของมณฑลกวางตุ้งและทางใต้ของมณฑลฮกเกี้ยนในช่วงปลายราชวงศ์หมิงต่อกับต้นราชวงศ์ชิง ไทยเรียกว่า งิ้วลั่นถัน เป็นงิ้วที่เมื่อถึงฉากต่อสู้ ตัวงิ้วก็กระโดดฟาดฟันกันจนดูสับสนอลหม่านไปทั่วทั้งเวที ต่อมาไทยได้นำทำนองเพลงประกอบงิ้วลั่นถันมาประดิษฐ์เป็นเพลงไทยสำเนียงจีน ประเภทเพลงเถา เรียกว่า เพลงลั่นถัน. ภายหลังแต่งขยายเป็นเพลงเถา ๓ ชั้น เรียกว่า เพลงจีนลั่นถัน. นอกจากนี้ ลั่นถัน ยังใช้เป็นคำเรียกตุ๊กตาหินแกะสลักเป็นรูปตัวงิ้วทหาร มือหนึ่งถือศัสตราวุธ อีกมือหนึ่งเท้าเอว มักตั้งไว้สองข้างของประตูเข้าพระอารามเพื่อให้เป็นทวารบาลด้วย อย่างประตูเขตพุทธาวาสของวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามหรือวัดโพธิ์ มีตัวลั่นถันยืนเฝ้าอยู่หนึ่งคู่ทุกๆ ประตูทางเข้า
๒๓ พฤษภาคม ๒๕๖๒