สาว-สาว

          วันนี้ชื่อเรื่องฟังดูกระชุ่มกระชวย เพราะถ้าพูดถึงสาว ๆ ใคร ๆ ก็คงชอบ นอกจากคำว่า สาว  จะหมายถึง ผู้หญิงที่มีอายุพ้นวัยเด็ก นับตามความนิยมก็ตั้งแต่ ๑๕–๓๐ ปีขึ้นไป แล้วคำว่า สาว ยังใช้เป็นคำคุณศัพท์เรียกคนและสัตว์ที่มีท้องครั้งแรกว่า ท้องสาว เรียกต้นไม้ที่เริ่มผลิดอกออกผลครั้งแรก เช่น หมากสาว มะพร้าวสาว ได้อีกด้วย

          คำว่า สาว ในความหมายนี้ มีคำที่ใช้ประกอบอยู่มากมาย เช่น สาวน้อยร้อยชั่ง  หมายถึง หญิงที่มีค่าตัวสูง มีคุณสมบัติและรูปสมบัติเป็นที่ยกย่อง สาวพรหมจารี  หมายถึง สาวที่ยังไม่มีสามี  หญิงที่ยังไม่มีประจำเดือน เช่น ตามที่ถือกันว่า ผู้ซึ่งสำหรับกวนข้าวทิพย์นั้นต้องเป็นสาวพรหมจารี คือที่ยังไม่มีสามีนั้นประการหนึ่ง อีกนัยหนึ่งคือหญิงซึ่งยังไม่มีระดูกล่าวว่าเป็นพรหมจารีแท้… (จากพระราชพิธีสิบสองเดือน) อีกนัยหนึ่ง หมายถึง  สาวบริสุทธิ์ หญิงที่ยังบริสุทธิ์ หญิงที่ยังไม่เคยร่วมประเวณี  สาวรุ่น  หมายถึง หญิงที่เพิ่งแตกเนื้อสาว สาวสะ  หมายถึง  หญิงสาววัยรุ่นแต่งตัวใส่เกี้ยว นุ่งผ้าลายพื้นเขียว ห่มผ้าแพรพื้นแดง เดินประนมมือตามกระบวนแห่เต็มยศขนาบพระราชยานในพระราชพิธีโสกันต์ นางแต่งตัวสะ หรือ นางสะ ก็เรียก โดยปริยายหมายถึงสาวรุ่น สาวสะเทิน  หมายถึง หญิงที่อยู่ในวัยระหว่างสาวกับเด็กก้ำกึ่งกัน  สาวแส้  หมายถึง หญิงสาว

          นอกจากนี้ คำว่า สาว ยังใช้เป็นคำกริยา หมายถึง  ชักหรือดึงสิ่งที่เป็นเส้นยาว ๆ ออกจากที่เข้าหาตัว เช่น สาวไหม สาวเชือก  โดยปริยายหมายถึงอาการที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น สาวความ  สาวก้าว  หมายถึง ก้าวยาวอย่างเร็ว เดินเร็ว  สาวเท้า  หมายถึง  ก้าวยาว ๆ เร่งฝีเท้าให้เร็ว สาวไส้  หมายถึง นําความลับที่ไม่ควรเปิดเผยไปให้คนอื่นรู้ มักใช้ในทางไม่ดี  อย่างสำนวน สาวไส้ให้กากิน  ที่หมายถึง นำความลับของฝ่ายตนไปเปิดเผยให้คนอื่นรู้เป็นการประจานตนหรือพรรคพวกของตน

จินดารัตน์  โพธิ์นอก