เสนาธิการ

          เสนาธิการ เป็นตำแหน่งของนายทหารที่มีความสำคัญมากในกองทัพ  ตำแหน่งนายทหารเสนาธิการมีความเป็นมาอย่างไร  มีอะไรเป็นเครื่องบ่งบอกหรือแสดงสถานะความเป็นเสนาธิการ  สารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม ๒๘ อธิบายไว้ว่า   

          เสนาธิการ คือ ผู้ปฏิบัติและประสานงานระหว่างผู้บังคับบัญชากับหน่วยทหาร ทำหน้าที่รายงานเหตุการณ์ต่าง ๆ ทั้งฝ่ายตนและฝ่ายข้าศึกโดยรอบคอบ เพื่อให้ผู้บังคับบัญชาตกลงใจได้อย่างรอบคอบ  และทำหน้าที่ถ่ายทอดคำสั่งตามที่ผู้บังคับบัญชาตกลงใจนั้นไปถึงหน่วยทหารทันเวลาและผู้รับเข้าใจแจ่มแจ้ง  ตลอดจนช่วยผู้บังคับบัญชากำกับดูแลหน่วยทหารให้เป็นไปตามคำสั่งที่ตกลงใจ 

          นอกจากเครื่องหมายเหล่าเสนาธิการที่เป็นเครื่องหมายพิเศษของนายทหารเหล่าเสนาธิการแล้ว ยังมีสายยงยศตำแหน่งฝ่ายเสนาธิการซึ่งปัจจุบันใช้กันเป็นสากลทั่วโลก  สำหรับกองทัพบกไทย เมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๐ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่ โปรดเกล้าฯ ให้นายทหารผู้ใหญ่ชั้นหัวหน้าซึ่งทำงานอยู่ในกรมยุทธนาธิการทหารบก ใช้สายยงยศชนิด ๒ เส้น เกลี้ยง ๑ เส้น ติดจากบ่าขวามาหาดุมคอเสื้อ แต่มิได้บ่งถึงสายยงยศสำหรับฝ่ายเสนาธิการ  ต่อมา พ.ศ. ๒๔๖๐ กำหนดให้ผู้ซึ่งสอบไล่ได้ตามหลักสูตร “นายทหารฝึกหัดราชการกรมยุทธศาสตร์ทหารบก” และผู้ซึ่งเสนาธิการทหารบกเห็นว่าสมควรที่จะให้เป็นนายทหารฝ่ายเสนาธิการ เมื่อได้ออกปฏิบัติงานแล้ว ผู้บังคับบัญชาเห็นว่ามีความเหมาะสมกับตำแหน่งนายทหารเสนาธิการแล้ว ก็ให้รายงานเพื่อให้กระทรวงกลาโหมออกคำสั่งให้ใช้สายยงยศฝ่ายเสนาธิการต่อไป  จึงได้เกิดสายยงยศฝ่ายเสนาธิการเป็นสายไหมทองหรือไหมเหลืองถัก ๑ เส้น สายเกลี้ยง ๑ เส้น กับตุ้มโลหะสีเหลืองทอง ๑ ตุ้ม

          มีประวัติเล่าว่า นโปเลียนคิดสายยงยศขึ้นจากเชือกผูกม้าที่นายทหารคนสนิทใช้คล้องแขนในขณะที่จับม้า ซึ่งต่อมานำมาใช้เป็นเครื่องประดับของนายทหารฝ่ายเสนาธิการเพื่อเป็นกำลังใจในการทำงานให้กับนายทหารหนุ่มฝ่ายเสนาธิการเพราะสมัยนั้นนายทหารฝ่ายเสนาธิการของฝรั่งเศสมียศเกินร้อยเอกไม่ได้.

        กนกวรรณ  ทองตะโก