เห็ดโคน

          พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ให้นิยามของเห็ดว่า “ส่วนของเชื้อราที่ออกเป็นดอก แบ่งเป็น ๒ ชนิด ชนิดหนึ่งไม่มีพิษ กินได้ เช่น เห็ดโคน เห็ดฟาง อีกชนิดหนึ่งมีพิษ บางชนิดกินแล้วถึงตาย เช่น เห็ดระโงกหิน”

          เห็ดโคนเป็นอาหารพื้นบ้านราคาแพง เนื่องจากมีรสชาติอร่อยและหารับประทานยาก เพราะขึ้นปีละหนในช่วงที่มีฝนเท่านั้น มีผู้เล่าให้ผู้เขียนฟังว่า หากพบเห็ดโคนขึ้นตรงไหน เมื่อเก็บแล้วต้องอุบไว้เป็นความลับไม่บอกให้ใครรู้ จะได้ไม่มีใครแย่งเก็บ ปีหน้าเวลาเดิมเห็ดโคนก็จะขึ้นตรงที่เดิมนั้น ก็จะได้เก็บเห็ดมากินอีก หนังสือเห็ดในประเทศไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ให้นิยามของเห็ดโคนว่า “ชื่อเห็ดหลายชนิดในสกุล Termitomyces  วงศ์ Amanitaceae ชื่ออื่น ๆ เห็ดปลวก”

          รูปวิธานที่สำคัญของเห็ดโคนคือ หมวกเห็ดสีขาวนวล กลางหมวกนูนเด่นชัด โคนก้านโป่ง ส่วนลักษณะทางนิเวศวิทยาที่สำคัญได้แก่ ขึ้นเป็นดอกเดี่ยวอยู่เป็นกลุ่มใกล้กันบนพื้นดินที่มีจอมปลวก ดังนั้นเห็ดโคนจึงมีอีกชื่อหนึ่งว่า เห็ดปลวก

          นอกจากนี้เห็ดโคนยังเป็นชื่อของปลาทะเลชนิดหนึ่งที่เรามักรู้จักกันในชื่อปลาเห็ดโคนหรือปลาซ่อนทราย พจนานุกรมฯ นิยามว่า “ชื่อปลาทะเลในสกุล Sillago  วงศ์ Sillaginidae หัวหลิม ลําตัวยาว แบนข้างเล็กน้อย มีชุกชุมเป็นฝูง ไซ้ทรายอยู่ตามเขตนํ้าตื้นบริเวณชายฝั่ง ลําตัวสีนํ้าตาลอ่อน หลังมีสีเข้มกว่าหรือสีเทา หลายชนิดมีแต้มสีเข้มกว่าเรียงเป็นแถวอยู่ข้างลําตัวหรือพาดอยู่บนสันหลัง”

          เห็ดโคนไม่ว่าจะเป็นปลาหรือเป็นเห็ดก็อร่อยและมีคุณค่าทางอาหารสูงทั้งนั้น ลองหามารับประทานกันนะคะ.

        รัตติกาล  ศรีอำไพ