ในมือมาร (๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖)

          เวลาอธิษฐานขอพรจากพระหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ สิ่งหนึ่งที่เชื่อแน่ว่าคนส่วนใหญ่จะขอเหมือนกันก็คือ ขออย่าให้มีอุปสรรคมาขัดขวางทุกสิ่งทุกอย่างที่ตนทำ หรือแบบที่ได้ยินคนทั่วไปพูดกันก็คือ ขออย่าให้มีมารผจญ อันที่จริง คำว่า มารผจญ เป็นคำที่มีความหมายเฉพาะในทางพระพุทธศาสนา พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ นิยามคำ มารผจญ ว่า มารยกทัพมารบ หรือมารที่ยกทัพมาขัดขวางการบำเพ็ญเพียรของพระพุทธเจ้า ความหมายโดยปริยายของ มารผจญคือ ขัดขวางไม่ให้สำเร็จประโยชน์ และคำว่า มาร หมายถึง เทวดาจำพวกหนึ่ง มีใจหยาบช้าคอยกีดกันไม่ให้ทำบุญ มาร แปลว่า ยักษ์ หรือผู้ฆ่า ผู้ทำลาย ก็ได้ ในพระพุทธศาสนา มาร หมายถึงผู้กีดกันบุญกุศล มี ๕ อย่าง เรียกว่า เบญจพิธมาร และ มาร มีความหมายโดยปริยายว่า ผู้ที่เป็นอุปสรรคขัดขวาง

          พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล ฉบับราชบัณฑิตยสถาน อธิบายว่า เบญจพิธมาร ประกอบด้วย ๑. กิเลสมาร หรือ มารคือกิเลส หมายความว่า กิเลส เช่น โลภะ(ความอยากได้) โทสะ(ความโกรธ) และโมหะ(ความหลง) ทำให้จิตใจเศร้าหมองด้วยการเป็นมารขัดขวางจิตไม่ให้สงบหรือผ่องใส หรือบางครั้งก็ฆ่าด้วยการกระตุ้นให้ทำบาป ๒. ขันธมาร หรือมารคือขันธ์ ๕ หมายความว่า ขันธ์ ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นมารขัดขวางไม่ให้หลุดพ้นจากความยึดมั่นถือมั่น ๓. อภิสังขารมาร หรือมารคืออภิสังขาร หมายความว่า อภิสังขาร คือ เจตนาปรุงแต่งจิตให้เป็นบุญบ้าง เป็นบาปบ้าง เป็นอาเนญชะ(บรรลุอรูปฌาน) บ้าง เป็นมารขัดขวางให้หลุดพ้นจากการเวียนว่ายตายเกิดไม่ได้ เนื่องจากเจตนานั้นเกิดมาจากอวิชชา ๔. มัจจุมาร หรือมารคือความตาย หมายความว่า มฤตยูหรือความตายเป็นมารผู้ฆ่าโดยตรง ทำให้เกิดการพลัดพรากและเวียนว่ายตายเกิดไม่รู้จบ และ ๕. เทวปุตตมาร หรือมารคือเทพบุตร (รวมทั้งเทพธิดา) หมายความว่า เทพธิดาเป็นมารขัดขวางคนไม่ให้ทำความดีหรือให้ทำความดีได้ไม่เต็มที่ อาจเป็นเพราะความริษยา

          มนุษย์ทุกคนอยู่ภายใต้อำนาจของมาร ๕ ประเภทนี้