ไตรลักษณ์
ถาม : คำ “ไตรลักษณ์” แปลว่าอะไร?
ตอบ : คำ “ไตรลักษณ์” แปลว่า ลักษณะ ๓ หมายถึง ลักษณะที่สิ่งทั้งหลายต้องมีเสมอกันไม่ว่าจะมีชีวิตอย่างมนุษย์และสัตว์ หรือไม่มีชีวิตอย่างภูเขา ดิน น้ำ. ลักษณะทั้ง ๓ นี้ได้แก่ ๑. อนิจฺจตา (อะ-นิด-จะ-ตา) ความไม่เที่ยง ไม่คงที่ เกิดขึ้นแล้วก็สลายไปเปลี่ยนแปรสภาพไปเรื่อย. ๒. ทุกฺขตา (ทุก-ขะ-ตา) ความเป็นทุกข์ ทนอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้. ๓. อนตฺตตา (อะ-นัด-ตะ-ตา) ความมิใช่ตัวตน เป็นเพียงการประกอบกันของส่วนย่อย ๆ ทั้งหลาย ไม่มีใครเป็นเจ้าของบังคับให้เป็นไปตามปรารถนา ต้องเป็นตามเหตุปัจจัย. สรุปว่า ไม่มีอะไรไม่เสื่อมสภาพ ไม่มีอะไรไม่เป็นทุกข์ ไม่มีอะไรเป็นของเรา.
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๐ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.
