Ally : พันธมิตร

          ทุกวันนี้มีบทสนทนากันด้วยประโยคที่ว่า “วันนี้เราจะไปฟังพันธมิตรที่ทำเนียบรัฐบาล ประมาณ ๖ โมงเย็นจะกลับมาที่ทำงาน รอด้วยนะ” น่าสงสัยไหมว่า คำพันธมิตร จะตรงกับภาษาอังกฤษอย่างไร มีใครบัญญัติแล้วหรือไม่  ลองมาดูคำอธิบายสั้น ๆ พอสังเขปดังนี้ 

          พจนานุกรมศัพท์รัฐศาสตร์ของราชบัณฑิตยสถานได้บัญญัติคำว่า พันธมิตรจากคำ Ally ซึ่งอธิบายความหมายไว้ ๒ ประการ คือ  (๑) ในรูปของคำกริยา [(verb) อ่านออกเสียงว่า เออลาย] หมายถึง เข้าผูกพันกันด้วยวัตถุประสงค์อันเป็นพิเศษอย่างใดอย่างหนึ่ง และ  (๒) ในรูปคำนาม [(norm) อ่านออกเสียงว่า แอลไล] หมายถึง ผู้ที่เป็นพันธมิตรซึ่งอาจเป็นรัฐ กลุ่ม หรือองค์การทางการเมืองหรือผู้นำทางการเมืองที่มีความผูกพันที่จะช่วยเหลือซึ่งกันและกัน

          นอกจากนี้ ยังมีศัพท์ภาษาอังกฤษอีกคำหนึ่ง คือ Alliance [อ่านออกเสียงว่า เออลายเอินซ] บัญญัติว่า ความเป็นพันธมิตรหรือพันธไมตรี หมายถึง ความตกลงอย่างเป็นทางการโดยลับและโดยเปิดเผยระหว่างรัฐ ๒ รัฐหรือมากกว่านั้นที่จะให้การสนับสนุนทางด้านการทหารและด้านการทูต เพื่อส่งเสริมการดำเนินนโยบายร่วมกัน โดยปรกติแล้ววัตถุประสงค์ของการเป็นพันธมิตรกันของรัฐที่เปิดเผยก็เพื่อเป็นการป้องกันบูรณาภาพแห่งดินแดนและการเมืองของรัฐที่เป็นพันธมิตร เช่น สนธิสัญญาการป้องกันร่วมกันแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Southeast Asia Collective Defense Treaty)

          ท้ายสุดยังมีอีกคำที่น่าสนใจ คือคำว่า  holy alliance บัญญัติว่า พันธไมตรีอันศักดิ์สิทธิ์  หมายถึง การรวมกันระหว่างประเทศรัสเซีย  ออสเตรีย และปรัสเซีย ในค.ศ.๑๘๑๕ มีหลักการว่าจะผูกพันธ์กับกษัตริย์องค์ต่าง ๆ โดยอาศัยความสัมพันธ์ทางศาสนาคริสต์เพื่อประโยชน์ทางการทูต ความรักซึ่งกันและกันและเพื่อสันติภาพ

จำเรียง  จันทรประภา