kangaroo-จิงโจ้

          คำว่า จิงโจ้ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ นิยามไว้ ๕ ความหมาย ความหมายที่น่าจะเป็นที่รู้จักกันดีคือ ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ในวงศ์ Macropodidae ขาคู่หน้าสั้น คู่หลังยาวและแข็งแรง ใช้กระโดดได้ไกล ๆ หางยาวและแข็งแรงใช้เป็นอวัยวะช่วยในการทรงตัว ตัวเมียออกลูกเป็นตัว ไม่มีรก มีถุงที่หน้าท้องสำหรับใส่ลูก มีหลายชนิด เช่น ชนิด Macropus rufus (Desmarest) มีถิ่นกำเนิดในทวีปออสเตรเลีย จิงโจ้ในความหมายนี้ตรงกับภาษาอังกฤษว่า kangaroo และมีที่มาอย่างไร รศ. ดร.นววรรณ พันธุเมธา ราชบัณฑิต ให้ข้อมูลว่า พระยาอนุมานราชธนได้เขียนถึงจิงโจ้ที่เป็นนก ในจดหมายกราบทูลสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๒๖ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๘๓ ว่า “ข้าพเจ้าสืบได้ความมาอย่างนี้ จิ้งโจ้ เดิมเป็นชื่อนก คือ นกจีโจ้ โดยที่นกอย่างนี้มีอาการโยกไปย้ายมาไม่อยู่นิ่ง ไปเข้ากับคำว่า จิ้ง และ จี้ ในภาษาไทยใหญ่และไทยย้อย แปลว่า โคลง จึงเอาลักษณะนั้นมาตั้งให้ตัวแกงกะรู…” อย่างไรก็ดี ในการบัญญัติศัพท์เฉพาะสาขาวิชาขึ้นใช้แทนคำว่า kangaroo ไม่จำเป็นต้องใช้คำว่า จิงโจ้ แทนเสมอไป อาจใช้วิธีบัญญัติศัพท์จากความหมายของศัพท์ก็ได้ เพื่อให้ได้ศัพท์บัญญัติที่สื่อความหมายและเข้าใจง่าย ดังตัวอย่างศัพท์จากพจนานุกรมศัพท์รัฐศาสตร์ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ต่อไปนี้

          kangaroo closure การปิดอภิปรายอย่างรวบรัด วิธีปิดอภิปรายร่างกฎหมายอย่างรวบรัดของประธานสภา โดยมิได้อภิปรายในรายละเอียดหรือได้ข้ามบางประเด็นไป

          kangaroo court ศาลเตี้ย กระบวนการพิจารณาและตัดสินคดีที่ไม้ได้เป็นไปตามระบบและขั้นตอนของกระบวนการยุติธรรม โดยบุคคลคนเดียวเป็นทั้งผู้กล่าวหา พิจารณา และตัดสินคดีเองโดยตลอด เป็นการข้ามขั้นตอนของกระบวนการยุติธรรมเหมือนกับการก้าวกระโดดของจิงโจ้ เช่น การตัดสินของกลุ่มผู้ก่อการร้ายต่อเชลยที่พวกตนจับมาได้

แสงจันทร์  แสนสุภา