พงศาวลี

          พงศา แปลว่า เชื้อสาย เทือกเถา เหล่ากอ สกุล. ส่วน วลี หมายถึง รอย. คำว่า พงศาวลี (อ่านว่า พง-ศา-วะ -ลี) เป็นคำนาม หมายถึง แผนลำดับเครือญาติ หรือ แผนภูมิเครือญาติ บางคนใช้ว่า สาแหรกเครือญาติ ตรงกับภาษาอังกฤษว่า family tree เช่น พงศาวลีของครอบครัวนี้ สามารถนับย้อนขึ้นไปถึง ๕ รุ่น  

          ในภาษาไทย มีคำเรียกลำดับเครือญาติสืบต่อกันหลายช่วงอายุ ได้แก่

          เทียด หรือ เชียด คือ พ่อหรือแม่ของทวด.  

          ทวด หรือ ชวด หรือ พ่อหรือแม่ของปู่ย่าตายาย. 

          ปู่ ย่า ตา ยาย คือ พ่อและแม่ของพ่อและแม่.  

          พ่อ แม่ คือ ชายและหญิงที่ให้กำเนิดแก่ลูก.  

          ลูก คือ ผู้มีกำเนิดจากพ่อและแม่.  

          หลาน คือ ลูกของลูก หรือ ลูกของพี่และน้องของลูก.  

          เหลน คือ ลูกของหลานที่เป็นลูกของลูก.  

          ลื่อ คือ ลูกของเหลน.  

          ลืบ คือ ลูกของลื่อ หรือหลานของเหลน.  

          ลืด คือ ลูกของลืบ.

ที่มา :  บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑๔ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.